The story of Travis
WELL MADE & Theater Rotterdam
Regie: Romana Vrede

Door Milouska Meulens

The Story of Travis is een rijke voorstelling die zijn weerga niet kent. Poëzie en proza, dans en drama, humor en herkenning, muziek en magie, alles zit erin. Een samenvatting van het verhaal heb je niet nodig, ik wist niet waar het stuk over ging, zat blanco op de zesde rij en liet me scène voor scène verrassen. Maar vooruit, voor wie toch niet zonder kan, heel kort: je volgt Travis de oude die na een leven in Amsterdam huiswaarts keert en die staande bij het familiegraf terugblikt op zijn jeugd.
De vertelling is zijn herbeleving van z’n familiegeschiedenis in gesegregeerd Amerika, met een epiloog die voor mij de angel in het verhaal is en die de voorstelling als een volmaakte circle of life rondbreit.

De personages draag ik bij me sinds ik op 11 maart bij de première was. Nola schatert als haar onbevangenheid en ontroerende slotmonoloog mij alweer vochtige ogen bezorgen. De Schrijfster prikkelt, schudt me wakker, geeft stof tot nadenken. Zus maakt hoop en vechtlust in me los, Ma en Omie herinneren aan mijn moeder, zijn één en dezelfde vrouw als al onze Zwarte moeders aan deze Europese kusten, alle Zwarte moeders aan de overkant van de Atlantische en verspreid door Afrika.

Die herkenning zit verweven in het hele stuk, je wordt er constant aan herinnerd dat dit een productie is van vijf Zwarte vrouwen; de treffende tekst van Esther Duysker, de passie in de choreografie van Alida Dors en in de meesterlijke regie van Romana Vrede. Hoe kan de regie meesterlijk zijn vraag je je misschien af, als het Vrede’s debuut is als regisseur? Ik vind geen formulering om mijn enthousiasme mee te onderbouwen, het is een gevoel, het zijn emoties, het zit ‘m in de liefdevolle details, de originele vondsten, de timing, het tempo, het spelen met tijd, de schreeuw van vreugde die van begin tot einde over het podium schalt.

Dan het geloofwaardige acteerwerk van de cast. Grote namen schitteren naast onbekendere acteurs, nieuw talent naast ervaren iconen. Ik vergat dat ik naar Jetty Maturin keek, naar Jennifer Muntslag.
Ik zag Omie, hoorde Nola. Howard Kompru, Joy Wielkens en Dionne Verwey herkende ik in het begin niet eens, ik zag Pa, Zus, De Schrijfster. Yamill Jones kende ik nog niet, Ruurt de Maesschalck evenmin. Toch voelden ze vertrouwd, werden ze mijn vader, mijn broers, mijn zoon. Ze waren altijd Travis Junior en Senior geweest zo leek het, jongen en man in één.

Ik vroeg me af of een wit publiek het stuk zou snappen, maakte me zorgen over recensies die de taal van Romana Vrede niet zouden verstaan. Want dit stuk is voor óns, door óns. Het Papiamentu, Sranang Tongo, het Engels en Nederlands zoals wij dat spreken maar ook elke onderhuidse referentie naar Zwarte cultuur en opvoeding bevestigen die indruk. Maar, en I stand corrected, de kritieken zijn allemaal even lovend, van de NRC en de Theaterkrant tot de Volkrant. En terecht. De voorstelling heeft me nieuwsgierig gemaakt naar A Raisin in the Sun van Lorraine Hansberry, op wiens werk Duysker voortborduurt.

Mocht je het nu nog niet vermoeden: ik ben lyrisch, geraakt, jaloers op iedereen die The Story of Travis nog niet heeft gezien. Natuurlijk kan ik nog een keer gaan, het gezelschap toert tot diep in april door het land. Maar ik zal nooit meer de ervaring van voor het eerst hebben. Voor het eerst de melodieuze beelden in mijn borstkas, de kleurige klanken op mijn netvlies, het ritme van woorden dat door mijn aderen pulseert, door mijn hart golft. De voorstelling danst vanaf de opening tot het minutenlange applaus en gejuich na de laatste scène. Tijdens het feest der herkenning daarna, omringd door mensen die hetzelfde vibreerden als ik, voelde ik me geïnspireerd, aangesproken, gezien, begrepen en gedragen.

Milouska Meulens is Curaçaose, moeder, veganist schrijver, columnist, presentator, journalist en radiomaker met hart voor klimaat, rechtvaardigheid, kunst en cultuur.