Primisi - Alida dors
Door Romana Vrede

Het recht op ondoorzichtigheid,
van Éduard Glissant.

Ik kreeg deze quote van Simone Zeefuik nadat ik haar vertelde over mijn ervaring bij Primisi.
Het stuk raakte me namelijk op een manier die ik niet kon uitleggen. Ik had toen het zaallicht doofde in mijn hand een beker hete thee en na afloop nog steeds behalve dat de thee nu koud was geworden. Anderhalf uur had ik niet bewogen. Ik trilde op m’n benen bij het applaus en deed m’n fameuze slow clap. Still in shock so it seems. Ik belde Simone in de autorit terug en zei dat ik aan Hamlet moest denken over hem zegt een personage: ‘though this be madness there’s methode in it.’

Wat was het dat mij raakte?

Sowieso de vrouwelijkheid van alle performers. De krachtige stevige benen, sterke knieën gebogen, wijdbeens, brede ruggen die elkaar dragen. Ah was dat het? Want dat is een vrouwelijkheid die ik ken. En waar ik me altijd voor moest schamen. Niet klein, niet fijntjes, niet slank genoeg. 

Ja. Dat moest het zijn. 

Maar ook de onnavolgbaarheid in de dramaturgie, zei ik tegen haar. ‘Ken je Éduard Glissant’ vroeg ze. Oh Simone, die er vanuit gaat dat iedereen evenveel als zij leest, bless her kind heart. ‘Het recht om ondoorzichtig te zijn’ ging ze verder, ‘Hij zegt: vaak wordt van je gevraagd om jezelf te verklaren om bestaansrecht te hebben. Éduard zegt dat dat niet hoeft. Je mag ondoorzichtig zijn, niet transparant. Ook al snappen ze je niet, maakt dat je niet minder waarachtig. Want, als ze je niet kunnen snappen betekend dat niet dat je niet te volgen bent.’ (Vrij citaat) Het resoneerde, maar niet zoals ik dat ken uit een standaard-weten, maar zoals ik dat ken van mijn zoon Charlie en zijn autisme. 

Madness meets methode. 

Onnavolgbaar sensitief gedrag. 

Charlie gaat namelijk in zijn hoofd van A naar B via zoute popcorn en tulpen, terug over de kleur bruin naar 20. Ha!

Maar het was meer. De muziek die een live band bleek te zijn. Eerst gehuld in het donker maar langzaam werd het duidelijk: De muzikanten werden steeds zichtbaarder. Oh! Ze waren hier live! Het was een verrassing. Een onverwacht cadeau. De steun van de muziek en de stem van de zanger/spokenword artieste die hier en nu met hen die dansten bleken te zijn. De avond had rituelen die ik ken vanuit herinneringen van vroegere tijden toen ik er nog niet was. Eclectisch rapen uit de zwarte rituelen.

Zoals ik uit de lijnen van de tijd pluk voor mijn project ‘tijd zal ons leren.’ De verhalen van de helden van toen vul ik aan met intuïtie en voorstellingsvermogen. We hebben vanwege de afstand tot ons verleden vaak alleen onze verbeeldingskracht om de verhalen compleet te maken. Een samenraapsel van wat we weten, wat we voelen, en wat we willen. 

Ja zoiets, zei ik. 
Ah, zei ze, Ik ben blij dat je hebt genoten.
En ik geniet van hoe jij geniet.

Romana Vrede is actrice, theatermaker & schrijver.